PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA NGƯỜI DÂN TRONG VIỆC BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ KHẢO CỔ HỌC Ở ĐẮK LẮK

Đến nay, Khảo cổ học Đắk Lắk được giới chuyên môn đánh giá là được nghiên cứu khá có hệ thống. Ngoài các di chỉ đã được khai quật như: Di chỉ Buôn Triết, Dhaprông, Chư Kt’tu, di chỉ Buôn Mrâo và di chỉ Buôn Kiều còn có hàng chục địa điểm thuộc thời đại tiền sử khác đã được phát hiện và khảo sát, đặc biệt là những địa điểm phát hiện Trống đồng. Bên cạnh đó, còn có một số tài liệu sách báo nghiên cứu về Khảo cổ học Đắk Lắk đáng chú ý nhất là cuốn Khảo cổ học tiền sử Đăk Lắk do PGS.TS Nguyễn Khắc Sử Viện Khảo cổ học Việt Nam chủ biên.

Những nghiên cứu trên cho thấy bước đầu xác định được những đặc trưng cơ bản các giai đoạn phát triển văn hoá của vùng đất này, cũng như việc xác định được vị trí và phác thảo nên bức tranh văn hoá tiền sử Đắk Lắk trong bối cảnh tiền sử Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung. Đặc biệt là những sưu tập như: sưu tập Trống đồng; sưu tập hiện vật rìu, cuốc đá và hàng triệu mảnh gốm thời kỳ tiền sử đang được lưu giữ tại Bảo tàng Đăk Lắk.

Để đạt được những kết quả trên, không thể không nhắc đến những người đã có công đầu trong việc xác lập nên bức tranh toàn cảnh thời đại tiền sử của tỉnh nhà. Đó chính là những người dân, chính họ đã đóng một vai trò hết sức quan trọng của những phát hiện khảo cổ và cung cấp thông tin bước đầu cho những người làm công tác bảo tồn những giá trị văn hoá của cha ông, từ những phát hiện nhỏ ví như một chiếc rìu đá đã vỡ hay những mảnh gốm hoặc giá trị hơn đó là một chiếc Trống đồng…và cũng dựa vào những thông tin này, giới chuyên môn mới có được cơ sở để tiếp xúc, nghiên cứu…

Để phát huy vai trò của người dân trong việc bảo tồn, cần có sự quan tâm thích đáng đến công tác giáo dục, tuyên truyền về kiến thức khảo cổ học trong nhân dân, phát huy vai trò của người dân trong công tác sưu tầm và gìn giữ giá trị văn hoá thời tiền sử, và coi đây là cơ sở trong suốt tiến trình phát triển của khảo cổ học tỉnh nhà. Đưa kiến thức khảo cổ học vào nhà trường bằng cách tổ chức các buổi học ngoại khoá đối với các em học sinh, giúp các em có được kiến thức bước đầu và nhận biết được những hiện vật khảo cổ học; trưng bày, giới thiệu những hiện vật khảo cổ và biết được lịch sử xa xưa của mảnh đất mình đang sinh sống, nhằm giúp họ hiểu thêm về giá trị văn hoá tiền sử từ đó có ý thức bảo vệ và phát huy những gì mà họ đang sở hữu.

Nhà nước cần có kế hoạch phục dựng lại các hố khai quật do Viện khảo cổ học và một số cơ quan khác đã tiến hành khai quật, đưa các di chỉ này vào các tuôr du lịch, nhằm  mang lại cho người dân sinh sống trên di chỉ có thêm nguồn lợi, từ đó làm cho người dân bảo vệ tốt hơn tránh làm ảnh hưởng hư hại đến di chỉ…