Đường dây nóng phản ánh tặng quà trái quy định dịp Tết có cần thiết?

Không chỉ Cục Phòng chống tham nhũng – Thanh tra Chính phủ, mà nhiều ngành khác mỗi dịp Tết đến đều có đường dây nóng để người dân phản ánh những tiêu cực,trái quy định. Vậy đường dây nóng có cần thiết và làm thế nào để hoạt động hiệu quả?

Trước hết, câu trả lời là cần thiết, nhất là đường dây nóng tiếp nhận phản ánh của người dân, doanh nghiệp tố cáo về tham nhũng, tiêu cực và tặng quà trái quy định trong dịp Tết Nguyên đán. Bởi Tết là thời điểm quà biếu, quà tặng với mục đích “hối lộ” dễ dàng được núp bóng hơn cả, dễ được chấp nhận hơn cả.

Tuy nhiên, dường như có ý kiến nghi ngờ về tính hiệu quả vì rất khó để phát hiện thế nào là tặng quà trái quy định và không trái quy định.

Theo Đại tá, nhà báo Nguyễn Hòa Văn – Giám đốc Cổng thông tin Hội Nhà báo Việt Nam, người vừa nhận giải A giải Báo chí toàn quốc về phòng chống tham nhũng lần thứ nhất cho biết, các năm trước số lượng vụ việc được phản ánh qua đường dây nóng về nhận quà Tết trái quy định quá ít so với thực tế. Quan điểm của nhà báo này cho rằng những trường hợp tặng quà Tết trái quy định được phản ánh qua đường dây nóng, trong đó cũng có những trường hợp, người phản ánh có trách nhiệm, mong muốn hưởng ứng chủ trương phòng chống tham nhũng.Tuy nhiên, nhiều trường hợp, người phản ánh do mâu thuẫn cá nhân, hoặc ganh gét quan chức vì có những ứng xử kiểu khệnh khạng, quan cách...Trong trường hợp này có thể có những việc chỉ là hiện tượng, chưa biết rõ thực chất, có khi vẫn được thông tin lên đường dây nóng.

Cho dù động cơ gì thì phản ánh đúng sự thật vẫn là điều cần ghi nhận của cơ quan sử dụng đường dây nóng.Tuy nhiên số lượng thông tin được tiếp nhận về tặng quà Tết trái quy định so với thực tế chỉ là hạt gạo trong hũ gạo, thì hiệu quả quản lý và sử dụng đường dây nóng này cũng còn không ít hạn chết.Thôi thì có còn hơn không. Mục đích cũng là để răn đe,cảnh báo là chính – nhà báo Nguyễn Hòa Văn nhận định thêm.

Thông tin từ Thanh tra Chính phủ cho biết, dịp Tết năm 2017 có một số địa phương đã phát hiện việc cấp dưới có ý định tặng quà Tết cấp trên nên đã tự giải quyết, ngăn ngừa xử lý tại chỗ. Riêng đường dây nóng cả nước nhận được 56 nguồn tin trong đó chỉ có 23 tin tố giác liên quan đến việc có dấu hiệu vi phạm Chỉ thị 11 của Ban Bí thư và Chỉ thị 33 của Chính phủ, Quyết định 64 của Thủ tướng về việc tặng quà, nhận quà, còn lại là tin tố giác ở các lĩnh vực khác. Dịp Tết năm 2016 có 156 nguồn tin tố giác tham nhũng, trong đó có 66 nguồn tin liên quan đến việc nhận quà sai quy định.
Một số vụ đại án được phanh phui, những món quà Tết hàng trăm triệu, thậm chí lên đến hàng chục tỉ đã được các bị cáo khai ra phần nào khiến nhiều người hình dung sự phức tạp của việc trục lợi cá nhân, hối lộ qua hình thức tặng quà diễn ra như thế nào.

Nếu nhìn vào con số từ những nguồn tin phản ánh về việc tặng quà Tết qua hai năm trên thì rất khó để cho rằng tình trạng tặng quà Tết trái quy định đang tăng lên hay đã giảm đi. Bởi việc tố cáo có thể chỉ như phần nổi của tảng băng chìm.

Theo nhận định của nhà báo Nguyên Hoà Văn, Tết Mậu Tuất (2018) số lượng vụ việc và giá trị tặng quà tết trái quy định sẽ giảm so với trước rất nhiều,nhưng số lượng vụ việc được phản ánh qua đường dây nóng có thể tăng lên.

Vậy làm thế nào để đường dây nóng tiếp nhận phản ánh của người dân, doanh nghiệp tố cáo về tham nhũng, tiêu cực và tặng quà trái quy định dịp Tết Nguyên đán được hiệu quả là câu hỏi được nhiều người quan tâm.

Hiệu quả ở đây được hiểu là những phản ánh chính xác, có trách nhiệm, được xử lý triệt để. Và có khi hiệu quả là việc tặng quà không diễn ra, được ngăn chặn ngay từ đầu.

Việc đường dây nóng phản ánh tham nhũng, tiêu cực, tặng quà trái quy định luôn hoạt động và được tăng cường mỗi dịp Tết sẽ ít nhiều tạo thói quen cho người dân biết rằng luôn có nơi tiếp nhận thông tin tiêu cực. Và người phản ánh, tố cáo cần có trách nhiệm với thông tin cung cấp.

Thậm chí, để đạt hiệu quả, với những trường hợp phản ánh đúng, ngăn chặn kịp thời những tiêu cực có thể khen thưởng cho người cung cấp thông tin như trường hợp được cho là lần đầu tiên đã tiến hành khen thưởng 10 triệu đồng cho công dân tố giác tham nhũng ở Gia Lai.

Việc tặng quà trái quy định và với mục đích hối lộ chạy dự án, chức quyền… có thể từ nguồn tiền công, tiền tham nhũng, tiền cá nhân…  Vì vậy, để tránh tình trạng này thì gốc rễ vấn đề là phải quản lý nghiêm nguồn tiền, thực hiện đúng các quy định, quy trình về dự án cũng như nhân sự, không thể có chuyện mua bán, đổi chác dễ dàng.

Quan trọng không kém nữa là người lãnh đạo, người được nhận quà phải liêm khiết, không vì cái lợi trước mắt mà phương hại đến cái chung, kiên quyết từ chối nhận quà đề việc tặng quà được ngăn chặn, không diễn ra./.