Thưởng thức món ngon với kiến vàng của người Êđê

Một chiều cuối tháng tư, giữa tiết trời nắng như đổ lửa, chúng tôi có dịp theo chân anh Y Né Niê Kdăm (xã Cư Pơng, huyện Krông Búk) len lỏi giữa những cánh rừng cà phê bạt ngàn để “săn” kiến vàng. Theo anh, để có thể chế biến những món ngon hấp dẫn từ kiến vàng thì công đoạn khó khăn nhất là bắt kiến. Vì kiến vàng thường làm tổ trên cao và đốt rất đau nên người đi “săn” nếu không mang theo dụng cụ bắt kiến thì phải là người trèo cây giỏi, thậm chí chịu được cảm giác tê tê người khi bị kiến cắn… Sau một hồi leo trèo, “vật lộn” trên cây muồng (một loại cây chắn gió cho cây cà phê), Y Né cũng bắt được một tổ kiến vàng như ý.

Anh Y Né Niê Kdăm cho biết, từ kiến vàng, có thể chế biến ra nhiều món ăn hấp dẫn, trong đó món đặc sản của người Êđê là muối kiến vàng. Tổ kiến vàng sau khi bắt về đem ngâm vào nước sôi, vớt kiến ra để ráo rồi rang lên với muối hạt và ớt rừng. Khi muối đã khô nổ, kiến đã chín thơm thì đổ vào cối giã. Vị chua chua, nồng nồng, ngây ngấy của kiến cùng vị cay xè của ớt và vị mặn của muối biển được hòa quyện lại, tạo nên một mùi vị rất lạ và hấp dẫn. Tùy vào sở thích của mỗi người mà có thể cho thêm sả, chanh, mì chính... vào giã cùng cho đậm vị. Muối kiến có thể dùng để ăn với cơm trắng, rau luộc, làm gỏi hoặc dùng để chấm với xoài xanh, cóc non… nhưng đậm đà nhất là khi dùng để chấm với bò một nắng. Đây cũng được xem là một món ăn không thể không thưởng thức khi đến Tây Nguyên. Những miếng thịt bò đã được phơi một nắng đem nướng qua trên than hồng đến hơi tái; xé một miếng thịt bò, chấm quyện vào đĩa muối kiến, những bọng kiến còn nguyên bị cắn vỡ, tê tê, cay cay, chua chua được vị ngọt của thịt bò làm dịu đi, nọc kiến và ớt cay làm cho miếng thịt bò chín thêm ở trong miệng, mang lại cảm giác khoan khoái lạ thường cho người thưởng thức.

Ngoài món muối kiến vàng, người Êđê còn có món canh chua kiến vàng cũng hấp dẫn không kém, đây là một món ăn được biết đến có tác dụng giải nhiệt rất tốt vào mùa hè. Cách nấu canh chua kiến vàng cũng khá đơn giản. Đầu tiên nấu một nồi canh cá, khi nước đang sôi ùng ục thì cho kiến vừa bắt được vào, chất axít trong bụng kiến sẽ hòa với nước canh tạo nên một vị chua tuyệt vời cho nồi canh cá suối… Ngoài ra, người ta còn nấu kiến vàng cùng lá giang, cho tổ kiến vào nồi nước lã, đun sôi nấu chín, vò một ít lá giang vào, nêm gia vị vừa ăn, nhắc nồi xuống rồi cứ thế mà “chan húp”. Bên cạnh kiến vàng, trứng của loài kiến này cũng có thể chế biến được rất nhiều món ăn như: nộm trứng kiến, trứng kiến nấu lá giang, trứng kiến nấu măng… Vị béo ngậy của trứng kiến khiến món ăn trở nên lạ miệng mà cũng không kém phần hấp dẫn.

Những món ăn với kiến vàng tuy dân giã nhưng hương vị của nó lại mang đến cảm giác đặc biệt cho người thưởng thức, khiến ai đã nếm qua một lần sẽ nhớ mãi không thể nào quên. 

Diệu Huyền